دسته‌بندی : بدون دسته‌بندی
هاضوم برکت (افزایش اشتها و هضم غذا)
هاضوم (کمک‌کننده به هضم غذا)
گوارش از دهان آغاز می‌شود و با روده بزرگ پایان می‌یابد اما بیشترین فعالیت گوارشی در معده و روده کوچک انجام می‌شود.
هاضوم، چیزی است که به فرایند گوارش در معده کمک می‌کند و به اصطلاح هضم‌کننده کمکی غذاست.
.
🌸 هاضوم چیست؟
هاضوم یک پودر گیاهی است که با ترکیب سه‌گانه‌ی آویشن، زنیان و سیاه‌دانه ساخته و عرضه می‌شود. بر اساس طب اسلامی، بر پایه حدیث کتاب «مکارم الاخلاق»، باید برای ساخت این دارو هر یک از مواد به نسبت مساوی ترکیب شوند. برخی از متخصصان طب اسلامی معتقدند در این ترکیب، دانه‌ی زنیان و برگ آویشن آرد و آسیاب می‌شود اما سیاه‌دانه باید به صورت سالم و آسیاب‌نشده به آن دو اضافه شود.
.
در کتاب‌های کهن طب سنتی برای این سه ماده نام‌های قدیمی دیگری وجود دارد که هنگام جستجو و مطالعه باید دقت شود. مثلاً به زنیان، نانخواه و زیره رومی، به سیاه دانه، شونیز و کرنج، و به آویشن، سعتر / زعتر / صعتر و پودینه کوهی / دشتی گفته می‌شده است.
.
🌸 این اسم عجیب به چه معناست؟
در کتب قدیمی طب سنتی که به زبان عربی نوشته شده‌اند، و حتی تا چند دهه‌ی پیش در گفت‌وشنودهای مردم، به دستگاه گوارش، «دستگاه هاضمه» می‌گفتند. هاضمه، کلمه‌ای عربی از ریشه هضم به معنای گوارش‌دهنده است. هاضوم، هم از همین ریشه و به معنای کمک‌کننده به هضم و گوارش است.
.
🌸 خواص هاضوم:
1- هاضوم: مفید برای هضم غذا و دفع غذاهای سنگین؛
2- هاضوم: رشد پرزهای موجود در معده و تقویت کننده‌ی معده؛
3- هاضوم: درمان سوزش معده؛
4- هاضوم: درمان دل درد؛
5- هاضوم: رفع ترش کردن بعد از غذا؛
6- هاضوم: رفع زیادی اسید معده؛
7- هاضوم: رفع برگشت غذا از معده (رفلکس)؛
👈 نکته: اگر برگشت غذا از مری باشد جامع با عسل میل شود.
8- هاضوم: جلوگیری از تهوع؛
9- هاضوم: افزایش دهنده‌ی اشتها؛
👈 دستور مصرف خاص: برای افزایش اشتها یک قاشق مربا خوری نیم ساعت قبل از غذا میل شود.
10- هاضوم: رفع حساسیت به لبنیات.
11- هاضوم: مفید برای رفع بوی بد مدفوع؛
12- هاضوم: رفع غلبه‌ی بلغم؛
13- هاضوم: ضد اسید معده.
.
🌸 هاضوم در روایات اسلامی
در روایات اسلامی به مواد هاضم (کمک‌کننده به گوارش غذا) اشاره شده است.
👈 در کتاب معتبر «الکافی» از امام کاظم(ع) درباره خوردن ماست نقل شده است: «هر کس میخواهد ماست بخورد و ماست به او زیانی نرساند، روی آن، هضمکنندهای (هاضوم) هم بخورد». از امام درباره هضم‌کننده می‌پرسند و ایشان پاسخ می‌دهد: «نانخواه».
درباره این که منظور از واژه نانخواه چیست، به دو دانه «زنیان» و «سیاه‌دانه» اشاره کرده‌اند که روی نان می‌ریختند تا بعد از پخت بو و طعم خوش‌تری داشته باشد. (الکافی، چاپ اسلامیه، ج 7، ص 388؛ چاپ دارالحدیث، ج 12، ص 505؛ لغت‌نامه دهخدا؛ دائره المعارف بزرگ طب اسلامی، ج 5، ص 278)
.
👈 در کتاب «مَکارِمُ الاَخلاق» (ص 187) در حدیثی از پیامبر اسلام (ص) روایت شده است که ایشان هاضوم، سَعتر و حَبَّهُ السُّوداء را آرد می‌کردند و با نمک نیم‌کوفته مخلوط می‌کردند و قبل از غذا می‌خوردند و می‌گفتند که وقتی این دارو را بخورم دیگر باکی ندارم چه چیزی خورده‌ام.
در این حدیث چون به سیاه‌دانه (حَبَّهُ السُّوداء) اشاره شده است، هاضوم را به زنیان، و سعتر را به آویشن ترجمه کرده‌اند. (دانش‌نامه احادیث پزشکی، ج 1، ص 277)
برخی این سه را به زیره، پونه و سیاه‌دانه ترجمه کرده‌اند که هر سه جزو گیاهان هاضم نیز هستند. (مکارم الاخلاق، ترجمه ابراهیم میرباقری، ج 1، ص 356)
.
🌸 روش کلی مصرف هاضوم:
یک قاشق مرباخوری هاضوم قبل از غذا و یک قاشق مرباخوری بعد از غذا میل شود.
👈 افراد دو تا هفت سال نصف قاشق مرباخوری هاضوم و افراد زیر دو سال یک چهارم میل کنند.
👈 برای کودکان هاضوم در آب حل شود و آب آن میل شود.
زمان مصرف می‌تواند پیش از غذا یا بعد از آن باشد.
البته برای قبل از غذا توصیه شده است که همراه با مقدار کمی نمک دریا خورده شود.
همچنین گفته‌اند بهتر است به تنهایی و به صورت خشک مصرف شود.
برخی معتقدند ترکیب آن با چیز دیگر (مانند عسل)، اثر آن را کم می‌کند.